پرسش :

به نظر من بسیاری از ماها در امر به معروف کردن در مورد بدحجابی کوتاهی می کنیم. لطفا پیشنهادات خود را بدهید که چه کار های فرهنگی می توان کرد؟


پاسخ :
پاسخ را در چند قسمت بررسی می کنیم.
 

اهمیت امربه معروف و نهی از منکر

یکی از آموزه های مؤثر و کارآمد در دین رهایی بخش الام و از جمله احکام و هنجارهای واجب آن، فریضه امر به معروف و نهی از منکر بوده که بر هر زن و مرد مسلمان با وجود شرایط آن واجب است. به هر حال، امر به معروف و نهی از منکر از مهم ترین ابزارهای نظارتی در بعد فردی و اجتماعی است و هدف از آن، احیای معروف و میراندن منکر در جامعه اسلامی می باشد. تعبیر «امر به معروف و نهی از منکر»، از تعبیرات کلیدی در قرآن کریم و سخنان حکیمانه پیشوایان راستین اسلام بوده و از جایگاه و اهمیت بسیار بالایی در چارچوب آموزه ها و مقررات فردی و اجتماعی در اسلام برخوردار می باشد. امام باقر(علیه السلام) در این باره چنین می فرمایند: «امر به معروف و نهی از منکر، واجب بسیار بزرگی است که در پرتو آن دیگر واجبات اقامه (به پا داشته) می شود...»، (ترجمه میزان الحکمه، محمدی ری شهری، ج 8، ص 3704)

راهکارها در رابطه با امربه معروف و نهی از منکر
اول: آنکه فرهنگ تذکر لسانی در سطح جامعه تبیین وترویج و نهادینه شود.

دوم: آنکه بنیه دین باوری، خداشناسی، معاد شناسی و ... مردم باید هرچه بیشتر، با تشویق و ترغیب افراد به مطالعه، تقویت شود، تا احساس مسئولیت و احساس تکلیف درآنها پیدا شود.

سوم: آموزش هرچه بیشتر این فریضه (امر به معروف و نهی از منکر)، وشرط و شروط و راهکارهای آن از دبستانها تا سطح دانشگاهها و نیز تربیت افراد ماهر و زبردست در این زمینه می توانند از اقدامات مهم باشند.
 

پیشنهادات در جهت مقابله با بدحجابی و توسعه حجاب

1. فرهنگ سازی حجاب؛ فرهنگ حجاب باید فضای جامع، مخصوصا در محیط علمی دانشگاهها، هرچه بیشتر و بهتر به صورت کامل به مردم و خصوصا جوانان شناسانده شود. تا با کارکردهای فردی و اجتماعی و فلسفه وجودی آن و تاثیرات ارزشمندی که در رشد و توسعه مادی و معنوی فرد و جامعه دارد، آگاهی پیدا کنند. چه بسا افرادی که اصلا فلسفه آن را نمی دانند، از این رو آن را یک رفتار تحمیلی گمان می کنند. در فرهنگ اسلام، محور اصلاحات، فرهنگ سازی است. لذا با فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی و تبلیغی باید فضای اجتماعی جامعه را به سمتی هدایت کرد که افراد به صورت طبیعی و خودجوش به رعایت عفاف و حجاب رغبت نمایند.
 
2. تقویت و اصلاح باورهای عمومی؛ یکی از معضلات فکری و فرهنگی جامعه، عدم شناخت و آگاهی زنان نسبت به هویت واقعی خود می باشند. از این روباید تلاش کنیم که آموزه‌های دینی، درجامعه پیاده شود، و دستورالعمل های آن در رفتارآحاد افراد عینی و مصداقی شود. به گونه باشد که زنان مسلمان، به حجاب به عنوان یک ارزش دینی و مذهبی بنگرد وبه آن باور محکم و قوی داشته باشد. و بداند که شخصیت و عظمت او در گرو روح بلند، اندیشه والا و جان پیراسته از آلودگی است که او را با داشتن حجاب از این ویژگی برخوردار خواهد بود.
 
حضرت علی (علیه السلام) که می‌فرمایند: «المرء بایمانه؛ آدمی در گرو باورهای خویش است.» (الحیاة با ترجمه احمد آرام ج ‌1 ص 388) نشان‌گر آن است که باورهای درست و ایمان‌های راسخ، عالی‌ترین نقش را در کیفیت زندگانیِ انسان ایفا می‌کنند.
 
3. اصلاح نظام الگوسازی؛ یکی از تأسف‌های جدی عصر حاضر این است که زن مسلمان آن چنان که شایسته و بایسته است با چهره‌های بلند تاریخ اسلام آشنا نیست. زندگانی حضرت زهرا (علیها السلام) و فرزند برومندش، پیام آور عاشورا، حضرت زینب (علیها السلام) و دیگر چهره‌های والای تاریخ گذشته و معاصر باید برای زن مؤمن نشان داده شود تا بنگرد چه سان با حفظ هویت و شخصیت و وقار و متانت می‌تواند در جامعه حضور پیدا کرده و ایفای نقش نماید. باید زنان مسلملن را با الگوهای قرآنی و اسلامی آشنا کنیم. تا به اشتباه از هنرمندهای بی حجاب و بدحجاب آنچنانی الگو نگیرد. چه انسان فطرتاً الگو گزین و الگوپذیر است. پیوسته در این اندیشه است ارزش‌هایی را که باور دارد در چهره ای مجسم بنگرد و خود را همانند آن الگو بسازد.
 
4. تقویت و اصلاح شوه های تربیتی خانواده ها؛ از آنجا که شیوه تربیتی خانواده ها بر روی افراد خیلی موثر است، لذا باید فرهنگ و باور حجاب از اوایل به طور بنیادی صورت گیرد.
 
در مجموع این شیوه ها و شیوه های دیگر به نظر در مقابله با بی حجابی می توانند مفید باشند.

منبع: پرسمان حجاب، حسین مهدی ‌زاده، ناشر: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱.